filosofisch café groningen
19.12 In gesprek: Kijken en denken.
Laurens Krüger.
met na de pauze: een kerstborrel !
Deze Philos-avond is gewijd aan onderzoek van de manier waarop we kijken en denken, door naar een kunstwerk te kijken en daar een gesprek over te voeren. We gaan dit doen aan de hand van de methode Visual Thinking Strategies (VTS). Er zijn meer gespreksmethoden die kunst gebruiken als uitgangspunt of aanleiding voor een filosofisch gesprek. Zo is er bijvoorbeeld een vorm van het Socratisch Gesprek dat een kunstwerk als vertrekpunt neemt voor een denkonderzoek van de deelnemers. Kunst werkt goed als gespreks-ontketener, omdat kunstwerken betekenissen tonen die herkenbaar en helder zijn samen met betekenissen die ambigu en gelaagd zijn: kunst bevat altijd meer dan simpelweg één correct antwoord. En wanneer we een kunstwerk gebruiken als focus voor een denkonderzoek, kunnen we eventueel breed uitwaaieren in onze reflecties, maar zullen we steeds weer kunnen terugkeren naar dat wat zich concreet voor onze ogen bevindt.
De kern van VTS is dat het beeldende kunst inzet voor onderwijs in denken. VTS is genoemd naar een belangrijk begrip uit het werk van Rudolf Arnheim: 'visual thinking' – visueel denken. Arnheim onderzocht het verband tussen visuele waarneming en denken en stelde dat het identificeren van wat we zien een handeling, een activiteit, is van onze cognitie en dat tegelijk met het uitzoeken van wat we eigenlijk zien, we dénken. VTS gebruikt dit als basisaanname.